Waar?

Volgens de Europese verordening 883/2004 geldt dat u maar aan de sociale zekerheid van één land onderworpen kan zijn nl. in het werkland.

Als Nederlandse grensarbeider werkt u in België en bent u dus onderworpen aan de Belgische Sociale zekerheid.

• Werkt u als gedetacheerde maximaal 24 maanden in België, dan kunt u onderworpen blijven aan de Nederlandse sociale zekerheid. Uw Nederlandse werkgever moet hiervoor een detacheringverklaring A1 aanvragen bij de Nederlandse Sociale Verzekeringsbank (SVB-afdeling ‘internationale detachering’). Werkt u langer dan 24 maanden als gedetacheerde dan moet ook de Belgische Rijksdienst voor Sociale Zekerheid hiermee akkoord gaan (maximale termijn: vijf jaar).

• Er zijn uitzonderingen op het principe. Voorbeeld 1: Werkt u als werknemer gedeeltelijk in Nederland en gedeeltelijk in België? Dan verschuift de Sociale zekerheid naar Nederland, als die arbeid minstens 25% van de arbeidstijd of loonwaarde bedraagt. Vraag altijd advies als u meerdere betrekkingen in zowel België als Nederland uitoefent.

Wat?

De Belgische Sociale zekerheid kent drie verschillende statuten met elk specifieke regelingen:

• Werknemers in loondienst ➞ zeven takken:
  • kinderbijslag: Sinds de zesde staatshervorming is de bevoegdheid voor kinderbijslag overgedragen naar de gewesten. Sinds 1/01/2015 gebeurt de inning voor deze tak niet meer door het federale RSZ.
  • werkloosheid
  • pensioen
  • ziekte en Invaliditeit
  • arbeidsongevallen
  • beroepsziekten
  • jaarlijkse vakantie voor arbeiders
    • Het jaarlijkse vakantiegeld voor bedienden wordt uitbetaald door de werkgever en is daarom niet opgenomen als aparte tak van de Belgische sociale zekerheid.

• Zelfstandigen ➞ vijf takken:
  • kinderbijslag
  • pensioen
  • ziekte en invaliditeit
  • faillissementsverzekering
  • moederschapshulp
• Ambtenaren ➞ verzekerd tegen dezelfde risico’s als de werknemers met uitzondering van de werkloosheid.

• Meer informatie over de Belgische sociale zekerheid ➞ www.socialsecurity.be

Hoe?

• Werknemers:
  • Alle administratieve verplichtingen liggen bij de werkgever. Hiervoor laat hij zich vaak bijstaan door een sociaal secretariaat.
  • Om te kunnen genieten van de sociale zekerheid moeten socialezekerheidsbijdragen betaald worden. De werkgever is hiervoor verantwoordelijk. Hij betaalt aan het bevoegde inningsorgaan inkomensafhankelijke werkgevers- en werknemersbijdragen voor de sociale zekerheid. De werknemersbijdrage wordt van uw bruto-inkomen afgehouden. De werkgeversbijdrage is een percentage van uw bruto-inkomen dat de werkgever extra voor u aan het bevoegde inningsorgaan betaalt.
• Zelfstandige: Als zelfstandige betaalt u zelf sociale bijdragen op uw inkomen aan een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen.
• Ambtenaar: De overheid betaalt het grootste deel van de bijdragen. Ambtenaren hoeven alleen persoonlijke bijdragen te betalen voor het overlevingspensioen en gedeeltelijk voor de tak geneeskundige verzorging.

Begrippen

• Sociale zekerheid: Sociale zekerheid is een openbaar systeem dat bedoeld is om inkomen en/of verzorging te garanderen voor individuen of gezinnen die tijdelijk of permanent niet in staat zijn om zelf voldoende inkomen en/of verzorging te voorzien. De sociale zekerheid voorziet zowel kostendekkende uitkeringen als vervangingsinkomens naargelang het sociale risico waarmee u te maken hebt bv. werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid.
• Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ): De Belgische RSZ is de federale overheidsinstelling die de sociale werkgevers- en werknemersbijdragen int en beheert. Met deze bijdragen worden de verschillende takken van de sociale zekerheid gefinancierd. Het RSZ verzamelt en verspreidt de administratieve basisgegevens voor de andere socialezekerheidsinstellingen.
• Detacheringsverklaring A1: Verklaring i.v.m. de socialezekerheidswetgeving die op de houder van toepassing is. Het bewijst dat u in een ander EU-land socialezekerheidspremies betaalt. Dit is een belangrijk document voor u als gedetacheerde en/of wanneer u in meerdere landen werkt.
• Sociale Verzekeringsbank (SVB): De SVB is de uitvoerder van de volksverzekeringen in Nederland. De SVB beheert de sociale voorzieningen, keert uit waarop u recht hebt en informeert over mogelijke veranderingen.
• Arbeidsongeval: een ongeval dat zich voordoet tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst of op de weg van of naar het werk. Uw werkgever verzekert u tegen dergelijke ongevallen bij een private arbeidsongevallenverzekeraar, die uw schade – zoals medische kosten en loonverlies – vergoedt.
• Beroepsziekte: ziekte die direct te wijten is aan schadelijke invloeden van uw werk of de omgeving waarin u werkt bv. tendinitis, stoflong, doofheid.
• Jaarlijkse vakantie voor arbeiders: Het vakantiegeld voor arbeiders wordt uitbetaald door de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV).
• Faillissementsverzekering: een verzekering bij faillissement of wanneer u als zelfstandige noodgedwongen de deuren moet sluiten. De zelfstandige is automatisch verzekerd via het sociaal verzekeringsfonds.
• Moederschapshulp: Vrouwelijke zelfstandigen kunnen na de geboorte van een kind gebruikmaken van 105 gratis dienstencheques waarmee zij zich laten helpen door professionele huishoudelijke hulp.
• Sociaal secretariaat: gespecialiseerde professionele diensten die de loonverwerking en -administratie van de werkgever overnemen.
• Socialezekerheidsbijdragen: Het geheel van werknemers- en werkgeversbijdragen dat betaald moet worden om te kunnen genieten van het socialezekerheidsstelsel.
• Sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen: Om in orde te zijn met de sociale zekerheid moet een zelfstandige zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen (http://www.rsvz.be). Aan dit fonds betaalt de zelfstandige de socialezekerheidsbijdragen.