Telewerken als grensarbeider

    Telewerk is sinds de Corona pandemie toegenomen en bij veel werknemers en bedrijven ingeburgerd. Veel bedrijven kennen een telewerk protocol waarin de voorwaarden geregeld zijn. Voor Grensarbeiders kan telewerken gevolgen hebben voor toepasselijke sociale zekerheid, belasting of arbeidsrecht. Deze pagina geeft informatie als het volgende op je van toepassing is: Je woont in België. Je bent in dienst van een in Nederland gevestigde onderneming en voert je werkzaamheden (deels) thuis uit. Het gaat om werkzaamheden die normaal gesproken in Nederland op de werkplek uitgevoerd worden en nu (deels) op de thuiswerkplek.

    Bekijk ook de actuele ontwikkelingen

    bijgewerkt 13-06-2023

  • Wettelijk kader:

    Sociale zekerheid: De Europese sociale zekerheidsverordening EU 883/2004 heeft als uitgangspunt dat een werknemer die werkt over de grens sociaal verzekerd is in de werkstaat. Wanneer de (telewerkende) werknemer 25% of meer van de werktijd in de woonstaat verricht dan wijzigt de verplichte sociale zekerheid van de werkstaat naar de woonstaat. De werkgever/werknemer dienen dan sociale zekerheid bijdragen te betalen in de woonstaat van de werknemer. Kijk ook bij Nieuwe Maatregelen.

    Fiscaal: Volgens het Belgisch Nederlands Dubbel belastingverdrag bent je als grensarbeider belastingplichtig in de werkstaat. Werk je ook (thuis) vanuit je woonstaat dan ben je daar belastingplichtig voor de dagen die je in de woonstaat hebt gewerkt. Bij de aangifte inkomsten belasting buitenland zal je je in Nederland gewerkte uren moeten vermelden evenals in je Belgische belastingaangifte over je wereldinkomen. Er is geen drempel percentage voor vrijstelling. Er zijn enkele uitzonderingen in geval van werken bij de overheid.

    Arbeidsrecht: Wanneer je onder een algemeen verbindend verklaarde Collectieve arbeidsovereenkomst (cao) in Nederland valt wijzigt dat bij telewerk niet. Wel kan je te maken krijgen met dwingende wetgeving of algemeen verbindend verklaarde cao’s met een uitwerking op jouw arbeidsvoorwaarden.

    In Nederland is er het wetsvoorstel wat het recht op telewerken ook wel hybride werken genoemd moet regelen door de Tweede Kamer goedgekeurd. Het moet door de Eerste Kamer nog worden goedgekeurd. De Minister van Sociale zaken neemt het advies van Sociaal Economische Raad (Ser) over hybride werken over en spant zich in tot het  invoeren van een drempel in de sociale zekerheid en fiscaliteit zodat ook grensarbeiders deels kunnen thuiswerken zonder dat dit direct leidt tot systeem wijzigingen.

    Noot: Als je ambtenaar bent of in dienst van een overheid instelling kunnen uitzonderingen op je van toepassing zijn. Kijk bij het onderwerp uitzonderingen. Wil je meer weten maak dan een afspraak op een spreekuur van de vakbond grensinformatiepunten.

  • Nieuwe maatregelen voor telewerkende grensarbeiders.

    Sociale zekerheid: Voor de grensarbeider die vanwege Corona maatregelen de werkzaamheden (deels)vanuit huis verricht beschouwde België deze uren tot 1 juli 2022 als op de werkplek gemaakt. Daarmee werd voorkomen dat de grensarbeider gedwongen van sociale zekerheid systeem moet wisselen door telewerk. Daarmee is ook voorkomen dat de werkgever gedwongen wordt om in de woonstaat van de werknemer sociale zekerheid bijdragen af te dragen. Met het afschaffen van de Corona maatregelen zouden de uitzonderingen ook verdwijnen.  Om de EU landen in de gelegenheid te stellen meer permanente uitzonderingen te maken is de tijdelijke maatregel verlengd tot 1 juli 2023 ongeacht het aantal telewerk uren.

    ACTUEEL! Er is begin 2023 een raamovereenkomst speciaal voor grensoverschrijdend telewerken voor werknemers gemaakt. Nederland, België en Duitsland hebben de raamovereenkomst inmiddels ondertekend. De raamovereenkomst zal vijf jaar gelden met de mogelijkheid tot verlengen. Werknemers die telewerken kunnen tot 50% van de totale arbeidstijd telewerken vanuit het land waar ze wonen zonder dat ze sociaal verzekerd raken in het woonland. Werkgevers of werknemers die tot 50% in de woonstaat willen telewerken zonder dat de sociale zekerheidswetgeving van de woonstaat van toepassing wordt kunnen gezamenlijk een aanvraag indienen bij de Sociale Zekerheid instantie voor een zogenaamde artikel 16 overeenkomst. De  maximale duur van deze artikel 16 overeenkomst is drie jaar en de duur zal vermeld worden in een A1 verklaring. Na drie jaar kan een nieuwe artikel 16 overeenkomst worden aangevraagd.

    Deze overeenkomst treedt op 1 juli 2023 in werking en vervangt de voorgaande maatregelen.

    De voorwaarden zien er als volgt uit:

    • De werknemer telewerkt structureel grensoverschrijdend in zijn woonland.
    • De werknemer voert in het woonland uitsluitend grensoverschrijdend telewerk uit.
    • Grensoverschrijdend telewerk is 25 tot 50% van de totale arbeidstijd.
    • De werknemer verricht geen structurele werkzaamheden in een derde land.
    • Bij meerdere werkgevers hebben deze hun zetel in hetzelfde land.
    • Het woonland en het zetelland hebben de kaderovereenkomst getekend.
    • Het gaat over een periode vanaf 1 juli 2023. (dus toekomst gericht).
    • De aanvraag  voor de artikel 16 overeenkomst wordt ingediend bij het bevoegd orgaan (SVB) van de staat waarvan de toepassing van de sociale zekerheid van toepassing gewenst is ( het land waar de werkgever gevestigd is en je normaal gesproken je werk uitoefent).
    • De aanvraag van de artikel 16 overeenkomst doe je samen met je werkgever.
    • Een artikel 16 overeenkomst kan alleen met terugwerkende kracht worden afgegeven als in het land waar de werkgever is gevestigd de premies betaald zijn en: 
    • De terugwerkende kracht maximaal drie maanden is of: 
    • Het verzoek tussen1 juli 2023 en 1 juli 2024 ingediend wordt en de terugwerkende kracht maximaal 12 maanden bedraagt.
    • Bij akkoord van de bevoegde sociale zekerheid instelling wordt de A1 verklaring (artikel 16 overeenkomst) afgegeven.
    • De maximale duur van de artikel 16 overeenkomst is drie jaar en kan worden verlengd.
    • Verandert gedurende de 3 jaar van de artikel 16 overeenkomst de situatie moet je dit melden op dat die opnieuw beoordeeld kan worden.
    • Heb je geen artikel 16 overeenkomst of voldoet de aanvraag niet aan de voorwaarden dan val je terug op de regels van de basisverordening oftewel maximaal tot 25% werk in je woonland.

    Je kan ook de berichtgeving op de website van de SVB nazien. 

    Fiscaliteit: In aanvulling op het bestaand dubbel belastingverdrag hadden België en Nederland vanaf 11 Maart 2020 afgesproken dat de telewerkdagen wegens Covid-19 maatregelen beschouwd werden  als te zijn doorgebracht op de werkplek in de werkstaat. De maatregel was verlengd tot en met eind Juni 2022. Vanaf 1 juli 2022 zijn deze maatregelen beëindigd en is de “oude”regelgeving weer onverkort van toepassing. Er is nog geen zicht op een wijziging.

  • Wat als je meer telewerkt.

    Telewerk steeds meer de norm geworden en heeft een vaste plek gekregen in veel bedrijven. Het is voor de grensarbeider belangrijk het wettelijk kader en de voorwaarden waarbinnen vanaf 1 juli 2023 tot 50% telewerk is toegestaan zonder wisseling van sociale zekerheid naar het woonland goed in de gaten te houden. Als er sprake is van meer dan 50% telewerk of niet voldoen aan de uitzondering voorwaarden kan de verplichte sociale zekerheid naar het woonstaat wisselen. 

    In het geval van wisseling van sociale zekerheid heeft dat ook gevolgen voor de werkgever.  Die moet dan sociale zekerheid moet gaan afdragen in de woonstaat van de grensarbeider.

    Fiscaal bestaat er geen drempel waarbinnen in de woonstaat gewerkt kan worden zonder fiscale gevolgen. De thuisgewerkte dagen zullen in de woonstaat belast worden. De werkgever kan genoodzaakt worden om loonheffing in te houden over de thuisgewerkte dagen en in de woonstaat afdracht te doen. In geval van hypotheekrente aftrek in Nederland kan thuiswerk op dat recht van invloed zijn.

    De Nederlandse CAO blijft van toepassing, maar dwingende bepalingen uit arbeidswetgeving in woonland en algemeen verbindend verklaarde CAO’s kunnen hun uitwerking kennen op de arbeidsvoorwaarden. Dat kan van invloed zijn op de bruto werkgeverslasten.

    Maakt de werkgever onderscheid in thuiswerk mogelijkheden tussen grensarbeiders en niet grensarbeiders neem dan contact op met je vakbond en laat je informeren naar wat je daar aan kunt doen.

  • Uitzonderingen

    Sociale Zekerheid: De sociale zekerheid verordening EU 883/2004 regelt in artikel 13 (werken in twee landen) dat op degene die werkzaam is als ambtenaar in een lidstaat en al dan niet in loondienst een werkzaamheid verricht in een of meer andere lidstaten, de wetgeving van toepassing is van de lidstaat waaronder de dienst ressorteert waarbij hij werkzaam is. Dit heeft tot gevolg dat de ambtenaar ongeacht het aantal uur dat deze in het woonland werkt sociaal verzekerd is in het werkland.

    Fiscaliteit: Artikel 19 van het dubbel belastingverdrag tussen Nederland en België regelt een aantal uitzonderingen. Wie onder de uitzondering valt daarvan mag het loon geheel belast worden in de staat waarin de werkgever gevestigd is, ook in geval van thuiswerk. Het gaat om lonen die betaald worden door een staatinstelling,  een staatkundig onderdeel of een plaatselijk publiekrechtelijk lichaam. Het gaat doorgaans om werknemers die ambtenaar zijn. De uitzondering geld niet voor pensioenen. In Nederland gaat het naast overheid instellingen ook om volgende onderwijsinstellingen en academische ziekenhuizen

    • Openbare universiteiten te Leiden, Groningen, Amsterdam, Utrecht, Delft, Wageningen, Eindhoven, Enschede, Rotterdam en Maastricht.
    • Openbare hogescholen te Leeuwarden en Velp.
    • Open Universiteit te Heerlen.

    Academische ziekenhuizen bij de universiteiten te:

    • Amsterdam,
    • Groningen,
    • Leiden,
    • Maastricht
    • Nijmegen
    • Rotterdam,
    • Utrecht

    Bij twijfel of dit op jou van toepassing is neem contact op met een spreekuur van een van de onderstaande vakbonden.

Waar kan ik terecht met al mijn vragen?

Belgische vakbonden

Nederlandse vakbonden

Met steun van

Eures Scheldemond en de activiteiten zijn mede mogelijk gemaakt door een bijdrage .